ЛитКритика.by

Известно, что над водой видна лишь очень малая часть айсберга. Остальное скрыто от глаз. Среди людей же может быть все с точностью наоборот. Анатолий Аврутин, белорусский русскоязычный поэт, 3 июля шагнул в восьмой десяток своей жизни. Это произошло как-то тихо, почти буднично. Несмотря на то, что он является поплечником председателя Союза писателей Беларуси, – т.е., близок к нашей литературной Касте, – на сайте СПБ его и не вспомнили. Странно. Я даже в поисковике по сайту набрал «Аврутин». Первым в списке стоял известный его пасквиль «Служил Гаврила…или Кто остановит Новикова?». За него и за другие анонимные заслуги, как я понимаю, патрон отвалил ему Национальную литературную премию. Что же можно наблюдать над поверхностью у айсберга «Аврутин»? Обращаюсь к Википедии...

Да 80-годдзя Уладзіміра Карызны «…Навучыць пісаць вершы нельга. Паэзія – гэта пачуццё, жывое, трапяткое… для мяне кожны радок – як гарачыя вугалькі, як вочы дзявочыя, якія спаць не даюць…». Гэтыя словы належаць вядомаму беларускаму паэту Уладзіміру Іванавічу Карызне, узнагароджанаму ордэнам Францыска Скарыны, Заслужанаму дзеячу культуры Рэспублікі Беларусь, аднаму з аўтараў Дзяржаўнага гімна, лаўрэату Дзяржаўнай прэміі і прэміі прафсаюзаў Беларусі. Нельга не пагадзіцца – хіба можна навучыць ад нараджэння сляпога распазнаваць колеры вясёлкі, глухога адрозніваць гукі флейты ад гукаў скрыпкі, нямога спяваць так, як спяваў, напрыклад, Фёдар Шаляпін? Вядома, навучыць нельга. Эстэтычнае пачуццё ў чалавека не нараджаецца разам з ім, не з’яўляецца інстынктыўным – яно развіваецца з маленства...

Гэтымі днямі 70-гадовы юбілей адзначыў паэт, публіцыст, лаурэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, член-карэспандэнт Міжнароднай славянскай акадэміі навук, адукацыі, мастацтва і культуры Генадзь ІІашкоў. На Смаргоншчыну яго бацькі прыехалі ў 1953 годзе. У ваколіцах «салаўінай» вёскі Войстам прайшлі дзіцячыя і юначыя гады. Памяць часта клікала сюды, дзе пад вясковымі дахамі чытаюць яго вершы, захоўваюць вершаваныя зборнічкі ды эпцыклапедычныя выданні, якія пісьменнік шчодра дарыў землякам падчас працы на пасадзе дырэктара выдавецтва «Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі». Ён і сёння часцяком наведваецца ў знаёмыя з дзяцінства мясціны, дзе чэрпае натхненне і адпачывае душой. Нездарма зямля жаночага роду. Як і жанчына, яна мае ўласцівасць адраджацца нават пасля самых жудасных спусташальных падзей.

"Посвящение (dedication, dedicace, Widmung, Zueignung) – вступительные к произведению строки, иногда даже отдельное произведение, указывающие, в честь кого оно написано или кому подносится автором". Женские образы у поэта рождают стихи. Реальным женщинам посвящаются быстрые, вдохновенные строки, часто загадочные инициалы так и остаются таинственным инкогнито – будущая работа для литературоведов: искать и находить объекты нежданных чувств и страсти. Творческая энергия поэта превращает живых, часто ветреных, желанных, безответных и случайных попутчиц, подруг, незнакомок – в литературных героинь. Их малые недостатки будут незамечены, но поворот головы, взмах ресниц, легкий шаг, рассеянный взгляд, молчание или женская болтливость, пугливость или доступность затмит...

Сёння спаўняецца 75 гадоў з дня нараджэння беларускага паэта Мар’яна Дуксы. Ён яшчэ ў студэнцкія гады, пачынаў сур’ёзна захапляцца паэзіяй у творчым аб’яднанні «Малады Узлёт» ў Алега Лойкі. Мар’ян Мікалаевіч Дукса нарадзіўся 5 красавіка 1943 года ў вёсцы Каракулічы Мядзельскага раёна Мінскай вобласці ў сялянскай сям’і. У 1958-1960 гг. займаўся ў Свірскай навучальні механізацыі, закончыўшы яе, працаваў у калгасе ўлікоўцам трактарнай брыгады, адначасова вучыўся завочна ў сярэдняй школе. У 1969 годзе скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага універсітэта і пачаў працаваць настаўнікам Сольскай сярэдняй школы ў Смаргонскім раёне Гродзенскай вобласці. На старонках рэспубліканскай перыёдыкі выступае з вершамі з 1960 года. Выдаў вершаваныя зборнікі «Спатканне» (1967), «Крокі» (1972)...

Паэту Генадзю Пашкову – 70! [Нажмите и перетащите] Бацька будучага літаратара з той кагорты франтавікоў, якія цудам ацалелі ў крывавай калатнечы Вялікай Айчыннай, калі са ста мужчын, што нарадзіліся ў 1910-1920-х гадах «да родных ніў, да роднай хаты» вярнуліся толькі трое, і тыя нярэдка калі не калекамі, дык зчарнелымі, адвыклымі ад мірнай працы. Пётр Трафімавіч Пашкоў па дарогах шынельнага колеру спяшаўся ў свае чашніцкія Ліповічы на спадарожных грузавіках, падводах, а то і пешшу. Ён ужо ведаў: фашысты расстралялі бацьку, памёр ад стрэсу першынец Эдзік. Цудам удалося выжыць жонцы Марыі Харытонаўне і маленькай дачушцы Галі. Іх уратавала балота. Фашысты не палезлі ў смуродную гібельную твань, прытулак гадзюк, полчышчаў камар’я і мошак. Сустрэча была, як у песні, са слязамі на вачах. Суровыя...

Его звали Алексей Пешков, но в историю он вошёл под именем Максима Горького. Пролетарский писатель полжизни пробыл за границей, жил в особняках и стоял у истоков «социалистического реализма». Его судьба была полна парадоксов. Босяк-богач. Горький долгое время подавался советской пропагандой как пролетарский писатель, вышедший «из народа», претерпевавший лишения и нужду. Писатель Бунин, однако, в своих воспоминаниях цитирует словарь Брокгауза и Эфрона: «Горький-Пешков Алексей Максимович. Родился в 1868 году, в среде вполне буржуазной: отец – управляющий большой пароходной конторы; мать – дочь богатого купца-красильщика». Казалось бы, это несущественно, родители писателя умерли...

Людзі Смаргоншчыны: паэт Генадзь Пашкоў. 23 сакавіка адзначыў свой 70-гадовы юбілей слынны сын смаргонскай зямлі, паэт, публіцыст, член Саюза пісьменнікаў Беларусі, член-карэспандэнт Міжнароднай Славянскай Акадэміі навук, адукацыі, мастацтва і культуры, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь, заслужаны дзеяч культуры Беларусі, аўтар больш як дзесяці паэтычных зборнікаў Генадзь Пашкоў. На Смаргоншчыну яго бацькі прыехалі ў 1953 годзе. У ваколіцах “салаўінай” вёскі Войстам прайшлі яго найлепшыя дзіцячыя і юнацкія гады. Удзячная памяць часта клікала яго сюды, дзе пад вясковымі дахамі чытаюць яго вершы, захоўваюць вершаваныя зборнічкі ды энцыклапедычныя выданні, якія пісьменнік шчодра дарыў землякам падчас сваёй працы на пасадзе дырэктара выдавецтва “Беларуская энцыклапедыя”...

Генадзь Пашкоў – аб пошуках паэтычнага радка, каранях і ролі кнігі ў век інтэрнэта ГЕНАДЗЬ ПАШКОЎ – адзін з найбольш яркіх прадстаўнікоў паэтычнага пакалення, якія пачыналі ў сямідзясятыя гады мінулага стагоддзя. Толькі вершаваных зборнікаў ён выдаў звыш дзясятка. У тым ліку “Кляновік”, “Дыстанцыя небяспекі”, “Маналог ля кастрышча”, “Журавінавы востраў”, “Тваім святлом благаславёны”, “Званы юнацтва”, “Зямлю слухаю”... Менавіта любоў да роднай зямлі, імкненне глыбей спазнаць свой край, яго людзей – вызначальнае і галоўнае для пісьменніка. Незадоўга да 70-годдзя з дня нараджэння мы сустрэліся з Генадзем Пятровічам і пагутарылі аб жыцці і творчасці. – Генадзь Пятровіч, вам давялося нямала перажыць, пабачыць. А што больш за ўсё прыходзіць зараз на ўспамін? – Мясціны, дзе правёў дзяцінства і юнацтва...

Геннадий ПАШКОВ – наш современник Благородство этого человека запе­чатлено в его внешности. Мне кажется, это один из немногих белорусских ли­тераторов, который не потеряет своего вида в любой одежде. Он всегда спо­коен, ровен, рассудителен, смел, сдер­жан в речах и неподвластен слабостям. Я знаю его давно. Он никогда не боролся за личную карьеру. После развала СССР часть его со­товарищей по работе в отделе культу­ры ЦК Компартии Белоруссии трусливо разбежалась, – продаваясь и предавая. Иные ныне напоминают уже рассохши­еся винные бочки. Оловянные глаза, кривые рты, подлые речи, оплаченные нещедрыми подачками заморских "за­интересованных лиц". Этот – держался. Не за догмы – за идею народовластия и ответствен­ности. Пашков оказался динамичным и предприимчивым. В трудных условиях...